Posted by 
Τον τελευταίο χρόνο , εξαιτίας της διπλωματικής μου εργασίας, αναζήτησα με εκτενή έρευνα πληροφορίες για όσα αναφέρονται στον τίτλο της ανάρτησης και αυτή η μελέτη με οδήγησε να αποφασίσω να συμμετάσχω και στην Ομάδα Ανοικτής Διακυβέρνησης σε μία προσπάθεια να μείνω ενήμερη εκ των ένδον.
Αναρωτιόμουν λοιπόν – μια και η ίδια εξακολουθώ να έχω απορίες – τι γνώση έχει η πλειοψηφία των χρηστών για τις έννοιες των συγκεκριμένων όρων.
Προφανώς δεν είμαι σε θέση να παραθέσω κάποια εκτεταμένη ανάλυση και δεν πιστεύω πως θα είχε νόημα κάτι τέτοιο σε αυτό τον χώρο, αλλά μπορώ να επιχειρήσω μία πρώτη αποσαφήνιση των όρων επισημαίνοντας παράλληλα κάποιες αλήθειες που είτε τις αγνοούμε, είτε τις καλύπτουμε με τον γνωστό φόβο που περιβάλλει οτιδήποτε μας είναι σχετικά άγνωστο και απέχει ελάχιστα από την πρόκληση μίας μαζικής υστερίας.
Open Government ή αλλιώς Ανοικτή Διακυβέρνηση είναι το σύνολο των [νομοθετημένων σε πολλές περιπτώσεις] διαδικασιών κατά τις οποίες:
- Η κυβέρνηση ενημερώνει τους πολίτες [Government to Citizen – G2C]
- Η κυβέρνηση συντονίζεται και επικοινωνεί με τα τμήματα της [Government to Government – G2G]
- Ο πολίτης συμμετέχει στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων [Citizen to Government]
Φυσικά όλα αυτά απαιτούν πολλές προϋποθέσεις, άλλοτε τεχνικής υφής και άλλοτε κοινωνικοπολιτικής. Φερ’ειπείν:
- Η πολιτεία οφείλει να παρέχει πληροφόρηση
- Το υλικό πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλους
- Η συμμετοχή των πολιτών πρέπει να υποστηρίζεται
- Πρέπει να αποδεικνύεται πως η πολιτεία λαμβάνει υπόψη της την συμμετοχή των πολιτών
Περισσότερες πληροφορίες για την Ανοικτή Διακυβέρνηση στην Ελλάδα μπορείτε να βρείτε εδώ.
Open Data ή αλλιώς Ανοικτά Δεδομένα
Αν και η σημασία του όρου μπορεί να αναφέρεται σε οτιδήποτε βρίσκεται διαθέσιμο online , ο όρος εμφανίστηκε με την «αποκάλυψη» του semantic web [σημασιολογικός ιστός] όπου επάνω στην θεμελιακή αρχή «σημασία έχει τι λες αλλά και τι εννοείς – πώς περιγράφεται δηλαδή αυτό που διατίθεται] στηρίχτηκε ένας νέος τρόπος δημοσίευσης δεδομένων αναγνωρίσιμος όχι μόνο από τον άνθρωπο αλλά και από μηχανές.
Τα Ανοικτά Δεδομένα έχουν δύο σημαντικούς κλάδους.
Τα Linked Data [Διασυνδεδεμένα Δεδομένα] και τα Big Data [Δεδομένα Μεγάλου Όγκου]
Τα Linked Data είναι αυτά που, υπό συγκεκριμένη μορφή, μπορούν να διασυνδεθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκαλυφθούν συναφείς πληροφορίες.
Τα Big Data είναι ίσως αυτά που θορυβούν περισσότερο τον μέσο χρήστη εφόσον φέρουν την «ρετσινιά» της αποκάλυψης των δεδομένων τους.
Big Data είναι οι συνήθειες μας στο διαδίκτυο. Οι κινήσεις μας. Οι φίλοι μας. Η παρουσία μας. Όλα αυτά τα ίχνη που αφήνουμε συχνά με εκκωφαντικό θόρυβο ή και ασυναίσθητα στο διαδίκτυο θεωρώντας πως το πολύ πολύ να ενδιαφέρουν τους φίλους μας.
Τα Big Data είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμα δεδομένα κυρίως για διαφημιστικούς σκοπούς. Οι κινήσεις μας οδηγούν τις στοχευμένες διαφημίσεις. Σε αυτό , δηλαδή, που είναι πιθανό να μας ενδιαφέρει και μπορούμε να καταναλώσουμε επί πληρωμή ή και όχι.
Ποια είναι τα θολά σημεία που εγείρουν ενστάσεις ή προκαλούν αντιδράσεις;
Όσον αφορά την Ανοικτή Διακυβέρνηση, προφανώς δεν έχει πείσει για την δυναμική της αλλά ούτε και για την ακεραιότητα της. Βέβαια αυτό δεν μπορεί να συμβεί από τη μία στιγμή στην άλλη κι ούτε θεωρείται υπεύθυνη αποκλειστικά η πολιτεία, παρόλα αυτά η διαφάνεια, η ενημέρωση και η απόδειξη πως λαμβάνεται υπόψη η συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, δύσκολα επιδεικνύονται και δύσκολα επιτυγχάνονται.
Σχετικά με τα Ανοικτά Δεδομένα, ομίχλη καλύπτει το τοπίο εφόσον αυτά τα «ανοικτά» δεδομένα τελικά δεν είναι και τόσο ανοικτά εφόσον συχνότερα είναι εμπορεύσιμα και όχι διαθέσιμα πραγματικά σε όλους. [“If my data is an open book, why can’t i read it?“]
Αυτό που δεν μπορεί να γνωρίζει ο μέσος χρήστης όμως είναι πως τα ανοικτά δεδομένα για να έχουν νόημα πρέπει να συνοδεύονται και από μία εφαρμογή συγκεκριμένης υπηρεσίας, ειδάλλως είναι απλά ένα βουνό από data με αρκετά θορυβώδη μορφή για τον μέσο χρήστη. [What is Open Data]
Το συγκεκριμένο ζήτημα λύνεται κατά κάποιο τρόπο με τις Πολιτικές Ανοικτών Δεδομένων οι οποίες ενημερώνουν για την διάθεση και την περαιτέρω χρήση.
Τα Συνδεδεμένα Δεδομένα είναι πέρα από τον έλεγχο του χρήστη. Από την στιγμή που υπάρχουν διαθέσιμα Ανοικτά Δεδομένα αλλά και Δεδομένα Μεγάλου Όγκου [αυτά τα δεύτερα είπαμε πως είναι π.χ. οι προτιμήσεις μας], μπορούν να διασυνδεθούν σε οποιαδήποτε εφαρμογή παρέχοντας ποικίλες υπηρεσίες.
Με αυτό τον τρόπο για παράδειγμα μπορεί το facebook ή μία εφαρμογή να μου προτείνει ποια βιβλία να διαβάσω, πού υπάρχουν πληροφορίες για τους συγγραφείς, ποιες ομάδες έχουν τέτοια θεματική , μέχρι και σε ποια χώρα να ταξιδέψω αλλά και με ποιον τρόπο και πόσο θα μου στοιχίσει κι όλα αυτά επειδή έγραψα σε κάποιο στάτους πως διαβάζω ένα συγκεκριμένο βιβλίο κι ετοιμάζομαι για διακοπές!
Το θολό τοπίο των Big Data δημιουργείται από τα εξής δύο στοιχεία:
Ναι μεν δηλώνεται πως τα δεδομένα μεγάλου όγκου δεν αφορούν προσωπικά δεδομένα παρά μόνο τις συνήθειες μας, ουδείς όμως μπορεί να μας βεβαιώσει ή τουλάχιστον δεν μας έχει πείσει πως δεν γίνεται λήψη και χρήση προσωπικών δεδομένων. [“Web excursion: Is Big Data turning US government into Big Brother?”]
Η πλειοψηφία των χρηστών [προσωπική μου εκτίμηση] αντιλαμβάνεται πως η διαδικτυακή παρουσία είναι δημόσια παρουσία και πως ό,τι γράφεται είναι δυνητικά ορατό σε όλους [εξαιτίας του share] αλλά αυτή την ανοικτότητα την αποδέχονται μέσα σε ένα πλαίσιο [context].
Για αυτό τον λόγο οι χρήστες αντιδρούν όταν επισημαίνεται πως ό,τι γράφουν καταγράφεται στο google για παράδειγμα. Διότι σκέφτονται «μα εγώ αυτό το έγραψα στο facebook, γιατί να υπάρχει στο google;».
Όσο λογικό κι αν ακούγεται το «Διατίθεμαι διαδικτυακά στον χώρο που εγώ επιλέγω» τόσο ασύμβατο καταλήγει αυτό με το «ανοικτά δεδομένα – συνδεδεμένα δεδομένα – δεδομένα μεγάλου όγκου», διότι το διαδίκτυο γιγαντώθηκε σε περιεχόμενο και δυναμική ακριβώς επειδή κατέρριψε αυτά τα περιοριστικά τείχη διασύνδεσης κι όταν κάτι το απελευθερώνεις με σκοπό να εξελιχθεί δεν μπορείς να αποφασίζεις εκ των υστέρων πως αυτό παραβιάζει το περιβάλλον σου.
Αυτό που μπορείς και επιβάλλεται να κάνεις είναι να μάθεις – μετά από λάθη, ομολογουμένως – να δομείς και να διαχειρίζεσαι σωστά το περιβάλλον σου. Αυτό το περιβάλλον που από τη στιγμή που θα το δημιουργήσεις αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι του Παγκόσμιου Ιστού. Για αυτό άλλωστε λέγεται Παγκόσμιος ο Ιστός.
